Behandeling

• behandeling

Details

Gepubliceerd: 06 december 2007

Laatst bijgewerkt: 12 januari 2022

Eczeem is een chronische aandoening die roodheid en jeuk veroorzaakt. Eczeempatiënten hebben daarnaast een gevoelige huid. Deze gevoelige huid raakt snel geïrriteerd door droogheid en irriterende stoffen, zoals zeep, cosmetica, schoonmaakmiddelen etc. Een goede verzorging van de huid en het vermijden van irriterende stoffen is van groot belang bij eczeempatiënten.

Weken en smeren

'Weken en smeren’ is een agressieve behandeling die veel tijd kost en je kleren vies maakt. Deze behandeling kan gebruik maken van corticosteroïdzalven die u eerder heeft gebruikt maar die toen niet werkzaam waren. Dit medicijn wordt nu op een andere manier gebruikt en het is van groot belang dat de instructies exact worden opgevolgd.

De behandeling kan tot significante verbetering van het eczeem leiden in een paar dagen. Het aantal dagen dat u deze behandeling moet volgen hangt af van de ernst van de ziekte en hoe snel het eczeem verbetert. Gewoonlijk is 4-14 keer afdoende.

De behandeling wordt ’s avonds voor het naar bed gaan gedaan, zodat de vette zalf in de pyjama komt en niet op de kleding die overdag gedragen wordt. Het is namelijk belangrijk dat de vette zalf een aantal uren op de huid blijft zitten.

Nadat het eczeem verbeterd is, kan worden gestopt met het ‘weken’. Met het ’s avonds smeren met een corticosteroïdzalfmoet worden doorgegaan.

Instructie

Ga ’s avonds voor het naar bed gaan precies 20 minuten in een vol bad (geen douche) zitten. Smeer dan meteen, zonder afdrogen, de huid in met een vette corticosteroïdzalf.

Bij handeczeem kun je de handen 20 minuten in een pan of teil met water weken en dan insmeren met een vette corticosteroïdzalf.

Volg dit protocol maximaal 14 dagen of tot het eczeem is verbeterd. Wanneer de huid is verbeterd kun je stoppen met “weken”. Je moet wel doorgaan met smeren.

Gedurende de hele handeling kun je ‘s ochtends desgewenst een neutrale zalf of crème gebruiken op de droogste plekken.

Het weken in bad gedurende 20 minuten zorgt ervoor dat een maximale hoeveelheid water in de huid wordt opgenomen. Het vervolgens gebruiken van een vette corticosteroïdzalf zorgt ervoor dat het water in de huid blijft en niet kan verdampen. Het corticosteroïd kan nu dieper in de huid doordringen en beter zijn werk doen.

Let op: volg deze methode niet langer dan 14 dagen en overleg dit eerst met je arts. Volg deze methode zeker niet bij kinderen zonder dat dit met de arts is overlegd.

Houd voor ogen dat bij langdurige behandeling niet dagelijks corticosteroïden kunnen worden gebruikt. ‘‘Weken en Smeren" in combinatie met neutrale zalven en crèmes kan natuurlijk altijd.

Onderhoudstherapie: voorkom uitdroging en irritatie

In contact komen met water (baden, douchen, zwemmen, handenwassen) zonder dat je daarna de huid insmeert, droogt de huid alleen maar meer uit. Kom je in contact met water, dan moet je meteen daarna een onderhoudszalf of -crème gebruiken. Crèmes zijn geschikt voor overdag, terwijl ’s avonds liever een vette zalf wordt gebruikt.

Zeep

Het gebruik van zeep onder de douche kan je huid verder uitdrogen door de natuurlijke huidvetten te verwijderen. En zeep is niet altijd nodig.

Er zijn drie typen klieren in de huid. De talgklier produceert talg, een olie-achtige substantie, die de huid in conditie houdt. Deze klieren bevinden zich overal op de huid, maar het meest in het gezicht en de borstkas, en het minst op armen en benen. Vandaar dat deze laatste plekken het snelst droog worden.

De tweede soort klier is de zweetklier, die zweet produceert als we het warm hebben. Zweet is als water en spoelt dus – ook zonder gebruik van zeep – zo van je lichaam af.

De derde soort klier in de huid is de apocriene klier. Deze klier is verantwoordelijk voor wat wij lichaamsgeur noemen. Deze klieren bevinden zich alleen in de oksels en in de schaamstreek. Desgewenst kun je dus wel iets van zeep gebruiken in de oksels en de schaamstreek. Voor de rest van het lichaam is het helemaal niet nodig om schoon te worden.

Na het douchen wel meteen insmeren, binnen drie minuten, met een onderhoudszalf of –crème, het liefst terwijl de huid nog wat nat is (afdeppen mag wel). Op deze manier houd je de huid in de beste conditie.

Bron: 'Soak and smear: a standard technique revisited'. Gutman AB, Kligman AM, Sciacca J, James WD. Archives of Dermatology 2005 Dec;141(12):1556-9

• jeuk
• behandeling
• medicatie
• allergie
• zelfzorg

Details

Gepubliceerd: 14 oktober 2007

Laatst bijgewerkt: 06 december 2022

Bij een allergische reactie komt histamine vrij. Histamine is een stof die o.a. jeuk veroorzaakt en de kleine bloedvaten in de huid doet uitzetten waardoor de huid rood wordt en er jeukende bultjes (oedeem) kunnen ontstaan.

Om de werking van histamine tegen te gaan kunnen antihistaminica gebruikt worden. Hoewel de wetenschappelijke wereld de rol van antihistaminica bij eczeem regelmatig ter discussie stelt, worden antihistaminica veel voorgeschreven bij eczeem en lijken ze bij sommige patiënten goed te werken, zeker als ze aangetoonde allergieën hebben.

De reden voor scepsis omtrent het gebruik van antihistaminica bij eczeem, is dat aan specifieke jeuk bij eczeem niet altijd een allergische reactie ten grondslag ligt.

Versuffend?

Grofweg kunnen antihistaminica in twee soorten worden ingedeeld, versuffend en niet versuffend. De versuffende werking hoeft niet altijd nadelig te zijn, want met name bij nachtelijke jeuk en problemen met slapen kunnen ze een uitkomst zijn.

Antihistaminica - maar niet alle - kunnen voorgeschreven worden vanaf 6 maanden. Zie onderstaande tabel. Van deze aangegeven minimumleeftijd kunnen dermatologen, allergologen en kinderartsen na overleg afwijken.

Gebruik

Antihistaminica zijn over het algemeen heel veilige geneesmiddelen, die niet verslavend zijn en waarbij zelden gewenning optreed. Antihistaminica kunnen zowel ad-hoc als chronisch worden gebruikt.

Ad-hoc kun je een antihistaminicum gebruiken om een allergische reactie te voorkomen, bijvoorbeeld 2 uur innemen voordat je op bezoek gaat bij iemand die huisdieren heeft waarvoor u allergisch bent, of op het moment dat een reactie optreedt, bijvoorbeeld als je in aanraking komt met iets waarvoor je allergisch bent.

Je kunt antihistaminica ook chronisch gebruiken, bijvoorbeeld bij een allergie voor huismijt, tijdens het pollenseizoen, of als je merkt dat je minder jeuk heeft als je ze gebruikt. Ben je allergisch voor pollen en grassen, begin dan met innemen van antihistaminica ruim vóórdat het gras- of pollenseizoen begint.

In onderstaand overzicht staan de orale antihistaminica, die dus al siroop (kinderen) of tabletten wordt ingenomen. Voor allergische oogklachten zijn er ook oogdruppels met antihistaminica. Die zijn niet in het overzicht opgenomen.

Overzicht orale antihistaminica

1. De kwalificatie versuffend is gebaseerd op de mogelijke invloed van het middel op het centraal zenuwstelsel. Men hoeft het middel niet persé als versuffend te ervaren. Sommige patiënten worden ook suf van 'niet-versuffende' antihistaminica. Soms hangt het dus af van het individu.
2. Vanaf volgens de informatie uit het Farmacotherapeutisch Kompas januari 2017.
3. Cetirizine en loratadine zijn vrij verkrijgbaar en worden alleen vergoed bij chronisch gebruik. In dat geval dient de arts op het recept te vermelden dat het om chronisch gebruik gaat (meer dan 6 maanden per jaar, CG op het recept vermelden).

Bijwerkingen

Antihistaminica worden over het algemeen goed verdragen. Toch kunnen ze bijwerkingen geven. De meest gemelde bijwerkingen zijn sufheid of vermoeidheid. Bij kinderen moet juist gelet worden op hyperactiviteit en agitatie; in dat geval moet de dosis worden verminderd of moet er gestopt worden: overleg met de arts. Bij baby's en zeer jonge kinderen (< 1-2 jaar) moet je voorzichtig zijn in verband met een vermoeden op wiegendood. Raadpleeg dus altijd een arts, ook als je de vrij verkrijgbare antihistaminica wil gaan gebruiken.

Vind je onze informatie handig en wil je een bijdrage leveren aan de VMCE?
Doneer hier

• behandeling
• medicatie

Details

Gepubliceerd: 14 oktober 2007

Laatst bijgewerkt: 01 april 2022

Constitutioneel eczeem is een chronische ontstekingsziekte van de huid met een sterk wisselend beloop. Naast het zoveel mogelijk vermijden van factoren die het eczeem kunnen verergeren, zoals bijvoorbeeld spanningen, infecties, temperatuurverschillen en contacten met allergenen, wordt bij de behandeling van constitutioneel eczeem met name gebruik gemaakt van corticosteroïd (hormoon) zalven/crèmes en in mindere mate lichttherapie. Ondanks de bewezen effectiviteit van deze middelen blijkt het bij ernstige eczeempatiënten vaak niet mogelijk een stabiele fase te bereiken.

Ciclosporine
Sinds de tachtiger jaren is ervaring opgedaan met het gebruik van sterk afweerremmende medicijnen zoals ciclosporine (Neoral) bij de behandeling van ernstig eczeem. Met name in de afgelopen jaren worden steeds meer patiënten langdurig met Neoral behandeld met als doel het eczeem in een stabielere fase te brengen. De effectiviteit is inmiddels in vele studies aangetoond, zowel bij volwassenen als kinderen. De meest voorkomende bijwerkingen bij het gebruik van Neoral zijn een verhoging van de bloeddruk en nierproblemen. Het is daarom van belang regelmatige controles van bloed (nierfunctie) en bloeddruk uit te voeren tijdens het gebruik van Neoral. Vaak is het mogelijk met verlaging van de dosis of toevoegen van bloeddrukverlagende middelen de behandeling voort te zetten. In een aantal gevallen moet de Neoral echter gestaakt worden vanwege de bijwerkingen.

Spectaculair
Het is momenteel nog moeilijk een maximale behandelduur aan te geven, gezien de nog beperkte ervaring met langdurig gebruik van Neoral bij eczeem. Behandelperiodes van zes tot twaalf weken zijn inmiddels gebruikelijk. De veelal spectaculaire verbetering van het eczeem en vermindering van de jeukklachten maken het moeilijk de behandeling na een relatief korte periode weer te staken. Het is daarom van belang voor het starten van de behandeling met Neoral goed te realiseren dat ook dit geen definitieve oplossing is. Er zal steeds naar gestreefd worden de Neoral-behandeling na het bereiken van een stabiele fase weer af te bouwen en over te gaan op zalftherapie. Er zijn momenteel nog geen duidelijke aanwijzingen dat langdurig gebruik van Neoral op den duur onherstelbare schade oplevert.

Marjolein de Bruin-Weller, dermatoloog,
Voorzitter Medische Adviesraad VMCE

Klik hier voor de bijsluiter van Neoral

Vind je onze informatie handig en wil je een bijdrage leveren aan de VMCE?
Doneer hier