Verzorging van de voeten
‘Voeten zijn bij velen een ondergeschoven kindje’, vertelt gepensioneerd dermatoloog dr. Johan Toonstra. ‘Zij mogen meer aandacht krijgen. Verzorg ze goed en kijk hoe ze eruit zien. Soms lopen mensen rond met schimmels, kwaadaardige plekjes, een vorm van eczeem of andere genegeerde of onontdekte klachten. Signaleren en behandelen bespaart een hoop ellende. En voorkomen is altijd beter dan genezen!’
Hoe vaak komt eczeem aan de voeten voor bij mensen met constitutioneel eczeem?
Zo’n 30 procent van de mensen met constitutioneel eczeem (CE) heeft (soms) eczeem aan de voeten. Er bestaan meerdere soorten eczeem, sommige komen vaker voor bij mensen met een atopische aanleg. Typische klachten zijn jeuk en/of pijn. De verschillende soorten vragen elk om een eigen manier van behandelen. Zoek met jouw huisarts of dermatoloog uit van welke vorm er sprake is.
Welke soorten eczeem komen voor aan de voeten?
Er komen, naast constitutioneel eczeem, negen eczeemvormen voor aan de voeten.
De eerste vier vormen komen vaker voor bij mensen met aanleg voor constitutioneel eczeem.
- Blaasjes eczeem (dyshidrotisch of acrovesiculeus eczeem) komt voor aan handen en voeten. Er zijn blaasjes en soms zelfs blaren zichtbaar.
- Nummulair eczeem (muntvormig eczeem) kan op het hele lichaam voorkomen. Het is een chronische vorm van eczeem die opvalt door de typisch ronde eczeemplekken.
- Ortho-ergisch eczeem komt meestal voor op de handen, soms op de voeten. Het is een vorm van contacteczeem, waarbij het eczeem niet door een allergie, maar door rechtstreekse irritatie van de huid ontstaat, vooral door heet water, zeep en schoonmaakmiddelen.
- Juveniele plantaire dermatose betekent letterlijk ‘huidaandoening aan de voetzolen op kinderleeftijd’. Soms zit het ook op enkele vingertoppen. Er zijn barsten en kloven zichtbaar. Er is geen sprake van jeuk, wel van pijn. Bij deze vorm wordt wel vette zalf gebruikt, geen hormoonzalf.
- Allergisch contacteczeem ontstaat bij mensen die een allergie hebben ontwikkeld voor een bepaalde stof. Het eczeem zit daar waar het contact met het allergeen is geweest. Bijvoorbeeld op de voeten bij een allergie voor leer of lijm.
- Craquelé eczeem ontstaat of wordt verergerd door extreme uitdroging van de huid. Er ontstaan scheurtjes of kloven in de huid in een grillig patroon.
- Tylotisch eczeem komt voor op handen en voeten (en op de handpalmen en voetzolen), vaak op latere leeftijd. Het gaat om scherp begrensde plekken, met schilfering, eeltvorming en (soms diepe) kloven.
- Hypostatisch eczeem komt voor op de onderbenen tot aan de voeten vanwege een slechte doorbloeding in de onderbenen.
- Zwemmerseczeem is geen eczeem, ook al doet de naam dat vermoeden, het is een schimmelinfectie. Daarom wordt het behandeld met anti-schimmelproducten zoals Miconazolcrème.
Een uitgebreidere toelichting over de verschillende soorten eczeem is <hier> te vinden op de website.
Heeft u tips voor de verzorging van de voeten?
- Droog je voeten goed af na wassen of douchen, ook tussen de tenen.
- Gebruik daarna een vettende crème als je aanleg hebt voor een droge huid.
- Loop niet met blote voeten waar veel andere mensen lopen, draag bijvoorbeeld slippers.
- Nu het herfst is, worden de voeten meer ‘opgesloten’. Dit leidt vaker tot schimmelinfecties of andere klachten, dus kijk geregeld naar je voeten en bezoek wanneer nodig een arts.
En voor de verzorging van de voeten van mensen met CE?
Een gezonde huid is sterk genoeg om je te beschermen tegen invloeden van buitenaf, zoals regen, wind, kou en warmte. Mensen met constitutioneel eczeem hebben vaak een slechtere huidbarrière. Dan is de huid niet intact, hij verliest meer vocht en droogt uit. Ook bestaat de kans dat allerlei stoffen je huid binnendringen. Daarom is het belangrijk:
- om niet te vaak te baden en te douchen. Dit verslechtert de huidbarrière.
- om goed de huid in te smeren. Ureumcrème 10% (bijvoorbeeld van de merken Bipharma, Fagron en LivSana) is een goed smeerbare crème, geschikt voor de voeten en de rest van de huid. Ook supermarktketen Lidl heeft een goede voetencrème met ureum: Cien Voetencrème Urea.
Judith Zietsma
